Wczesna Komunia Święta to wielka szansa na bliski kontakt z Panem Jezusa już dla kilkuletniego dziecka. Jaka jest historia ustanowienia Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej? Jakie są przeszkody w przystąpieniu do wczesnej Komunii? Co trzeba zrobić, aby dziecko mogło przystąpić do Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej? Opowiadam o tym w poniższym artykule – jako mama żywo zainteresowana tą kwestią i mająca dwójkę dzieci, które skorzystały z tej możliwości.
Wczesna Komunia Święta – historia jej początków
Aby przedstawić Ci historię pojawienia się możliwości Wczesnej Komunii Świętej, opowiem Ci o ciekawych wydarzeniach z tym związanych, które rzeczywiście miały miejsce.
Był sobie mały chłopiec o imieniu Giusseppe. Uwielbiał spędzać czas w kościele. Był tam codziennie, modląc się i chcąc być blisko Pana Boga. Najbardziej na świecie pragnął przyjąć Pana Jezusa do swojego serca. Niestety, wszyscy mówili mu, że jest jeszcze za mały, by przyjmować Komunię Świętą. Miał wówczas około 6 lat.
Kiedy chłopiec pytał, dlaczego nie może, miejscowy ksiądz powiedział, żeby zapytał o to biskupa. Pewnego dnia parafię Giuseppe odwiedził biskup, więc malec wykorzystał okazję. Między chłopcem a księdzem wywiązała się rozmowa, podczas której biskup zapytał:
– A co Ty, dziecko, wiesz na temat Ciała Pańskiego?
– To jest Chrystus, ksiądz biskup wie coś więcej?
– Odpowiedział rezolutny Giusseppe.
Słysząc to, biskup serdecznie się roześmiał i powiedział, że niestety w kościele są takie prawa, że nie może dopuścić dziecko do stołu pańskiego, po czym dodał:
Jak kiedyś zostaniesz papieżem, to możesz to zmienić.
Mały Giuseppe wziął sobie te słowa do serca. Kiedy dorósł do odpowiedniego wieku, przyjął Pierwszą Komunię Świętą, potem został księdzem, który wciąż pragnął, aby dzieci, które rozumieją z Eucharystii więcej niż myślimy, przyjmowały ją także. Następnie został biskupem, a potem… tak, papieżem. Przyjął imię Pius, czyli pobożny.
Jedną z wielu rzeczy, które zawdzięczamy jego pontyfikatowi jest uregulowanie dokumentami kościelnymi możliwości przystępowania do Pierwszej Komunii Świętej dzieciom około 7 roku życia, rozróżniającym ciało Pana Jezusa w Komunii Świętej od innych pokarmów. Wcześniej, w XIX wieku Pierwsza Komunia miała miejsce najczęściej około 10., 12. lub nawet 14. roku życia
Także tak, można by powiedzieć, że Wczesna Komunia Święta to wymysł zdeterminowanego pięciolatka, który został papieżem i dążąc do celu osiągnął go, ponieważ ktoś mu kiedyś powiedział, że może to zmienić.
Czy można jeszcze przygotowywać dzieci do Wczesnej Komunii Świętej w Polsce?
Mamy dokumenty, zgodnie z którymi Wczesna Komunia Święta w teorii jest legalna i możliwa – a jak to wygląda w praktyce w Polsce? Historia Giuseppe wydarzyła się setki lat temu. Czy tamte postanowienia mają jeszcze rację bytu? Tak, jak najbardziej tak. Co więcej, w ostatnich latach rośnie liczba dzieci przystępujących do Wczesnej Komunii. Są regiony w których jest to bardzo powszechne, na śląsku do wczesnej komunii świętej przystępuje około 1/3 dzieci. Na szybko policzyłam, że znam przynajmniej 15 dzieci, które w przeciągu ostatnich 5 lat przystąpiły do Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej.
Możliwości są dwie:
Wczesna Komunia Święta w parafii
Przy niektórych parafiach, najczęściej w większych miastach, istnieje możliwość przygotowania i przystąpienia do Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej. Jeśli w Twojej parafii nie ma takiej inicjatywy, możesz znaleźć i zgłosić się do innej parafii. Warto mieć jednak na uwadze, że przystąpienie w innej parafii do Wczesnej Komunii wiąże się z uczestniczeniem w spotkaniach przygotowujących. Co więcej, trzeba też mieć pozwolenie na przygotowanie do Wczesnej Komunii Świętej, wystawione przez swojego proboszcza.
Przygotowanie Barankowe
To przygotowania do Wczesnej Komunii Świętej, a właściwie do Sakramentu Pojednania i Eucharystii w rodzinie, w formie kilku spotkań wyjazdowych. Inicjatywa powstała w efekcie potrzeby przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej dzieci z edukacji domowej, które nie uczestniczyły w regularnej katechezie szkolnej. W pewnym momencie rodzice musieli podjąć decyzję, czy chcą (a jeśli tak, w jaki sposób) przygotować dzieci do Komunii. Obecnie do przygotowania Barankowego mogą przystąpić zarówno dzieci z ED, jak i dzieci, korzystające ze stacjonarnej edukacji w szkole. Dlaczego Baranki? Od pieśni dominikańskiej „Oto są baranki młode”, która jest śpiewana we wszystkich grupach na zakończenie uroczystości pierwszokomunijnej.
Więcej informacji o przygotowaniu do Wczesnej Komunii Świętej w tzw. Barankach znajdziecie w tym filmiku na YouTube, a także pod tym linkiem.
Wczesna Komunia Święta – co robić, aby przygotować do niej dziecko?
Najpierw trzeba chcieć, a potem szukać. Kto szuka, znajduje.
Każdy w Polsce może chcieć przygotować dziecko do Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej, jednak nie zawsze jest to dobry pomysł. Kiedy mamy dziecko w wieku 6-7 lat i widzimy, że wykazuje chęć i zainteresowane tą duchową sfera, zaczyna zadawać wiele pytań – to może być ten czas. Najczęściej we wrześniu, wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego, ksiądz informuje, że osoby zainteresowane przygotowaniem dzieci do Wczesnej Komunii Świętej zaprasza na inaugurujące spotkanie. Jeśli chodzi o Baranki, informacji szukajcie pod tym linkiem.
Przygotowania do Pierwszej Komunii Świętej trwają około roku. Przy Wczesnej Komunii Świętej jest podobnie, a jednak całkiem inaczej. Dzieci również chodzą lub jeżdżą na spotkania katechetyczne. Najczęściej raz w tygodniu, w innych parafiach raz w miesiącu, z długością spotkań też bywa różnie. Trochę zależy to od materiału, a trochę od dzieci, ich ciekawości, zadawanych pytań. Przygotowanie do Wczesnej Komunii rozpoczyna się od wstępnego spotkania, na którym ksiądz rozmawia z rodzicami, poznaje dzieci i to wtedy podejmowana jest decyzja, czy w przypadku tego konkretnego dziecka to dobre rozwiązanie, czy jednak warto jeszcze poczekać.
Wczesną Komunią Świętą interesują się najczęściej rodzice, dla których codzienna modlitwa i cotygodniowa Eucharystia to elementy życia. Kiedy fundamentem jest Chrystus, który jest żywy i obecny w rodzicach i rodzinie, wtedy Wczesna Komunia Święta dziecka wydaje się czymś naturalnym, bo po co czekać.
Przeszkody do przygotowania dziecko do Wczesnej Komunii Świętej
Pierwszą, podstawową przeszkodą jest niegotowość, rozumiana jako niedostrzeganie przez dziecko różnicy między jedzeniem, a Komunią Świętą – a także traktowanie i myślenie o Ciele Pana Jezusa jako o opłatku. Jeśli nie wiemy lub nie mamy pewności, jak odbiera to nasze dziecko i jego odpowiedzi nie rozwiewają naszych wątpliwości, wtedy warto skonsultować to z księdzem, katechetą. Warto porozmawiać z rodzicami, którzy już przeszli drogę Wczesnej Komunii Świętej.
Kanon 912 Kodeksu prawa kanonicznego mówi:
„Dzieci wtedy można dopuścić do Komunii świętej, gdy posiadają wystarczające rozeznanie i są dokładnie przygotowane, tak by stosownie do swojej możliwości rozumiały tajemnicę Chrystusa oraz mogły z wiarą i pobożnością przyjąć Ciało Chrystusa”.
W wyjątkowej sytuacji, gdy dziecku grozi śmierć (łac. „in periculo mortis”) wystarczy, żeby umiało ono odróżnić Ciało Pańskie od zwykłego chleba.
Z tym że, żeby spełnić powyższy warunek, najczęściej wystarczy uczestniczyć w przygotowaniu się do Sakramentu Eucharystii i Pokuty w ramach przygotowania do Wczesnej Komunii Świętej.
Dlaczego warto przygotować dziecko wcześniej?
Dlatego, że można, a owoce tego trudu przygotowania są tego warte. Wczesna Komunia Święta pozwala dziecku na głębsze przeżywanie, na bycie blisko Boga. Dzieci, które uczestniczą w Eucharystii, mają okazję do osobistego spotkania z Chrystusem. Przygotowanie do Wczesnej Komunii Świętej to czas, kiedy cała rodzina więcej wspólnie się modli, rozmawia o wierze w związku z katechezami, w których uczestniczy. To umacnia więzi rodzinne i wspiera duchowy rozwój całej rodziny.
Katechizm Kościoła Katolickiego szczegółowo opisuje błogosławione skutki Komunii Świętej na trzech stronach! Eucharystia jest centrum i szczytem chrześcijaństwa. Podtrzymuje, pogłębia i odnawia łaskę otrzymaną na chrzcie, dając duszy to, co pokarm materialny daje ciału. Oczyszcza z grzechów powszednich, chroni przed popełnianiem kolejnych i pomaga wytrwać w dobru. Jednoczy z Chrystusem, umacnia miłość i buduje Kościół.
Kiedy Pan Jezus powiedział: „Bierzcie i jedzcie z tego wszyscy”, to „wszyscy” dotyczyło również dzieci. Jezus prosił, aby pozwolić dzieciom przychodzić do Niego i stawiał je dorosłym za wzór.
Książki i pomoce w przygotowaniu dziecka do wczesnej komunii świętej
W trakcie przygotowania do Wczesnej Komunii Świętej warto także sięgnąć po książki, które pomagają nam rodzicom zrozumieć te dwa sakramenty, do których przygotowuje się dziecko, a także z dzieckiem czytać coś, co pomoże mu w zrozumieniu tej tajemnicy, której właśnie dotyka.
Książki dla dorosłych
Eucharystia. Instrukcja obsługi – Adam Szustak OP
Ta książka to rodzaj nietypowego podręcznika, w którym ojciec Adam Szustak OP krok po kroku opisuje i wyjaśnia poszczególne elementy Mszy Świętej. Autor przywołuje historyczne i kulturowe ciekawostki, pomaga zrozumieć gesty oraz symbole eucharystyczne. Prosto, a jednocześnie oryginalnie, daje cenne wskazówki, jak przeżywać Eucharystię – niezwykle ważny sakrament dla chrześcijan. Instrukcja obsługi zawiera fragmenty Biblii, te mniej, jak i bardziej znane, za pomocą których o. Szustak pokazuje, jak poszerzyć własną perspektywę postrzegania poszczególnych części Mszy.
Spowiedź. Instrukcja obsługi – Adam Szustak OP
To jakby druga część, dotycząca spowiedzi. o. Adam Szustak wyjaśnia w niej, czym dokładnie jest szczera spowiedź, radzi jak się spowiadać, a także w prosty, konkretny, ale i oryginalny sposób mierzy się z wątpliwościami, niejasnościami, lękami oraz uprzedzeniami, które z czasem narosły wokół wyznania grzechów.
Pozwólcie dzieciom! Program przygotowania dziecka do wczesnej Pierwszej Komunii Świętej
Książka jest skierowana do rodziców i katechetów. Treść ma pomóc w kształtowaniu duchowym dziecka oraz usystematyzowaniu przygotowań do wcześniejszego przyjęcia przez nie sakramentu Komunii Świętej. Zawiera tematy, które powinny być omówione z dziećmi przed pierwszą spowiedzią i przystąpieniem do stołu Pańskiego. Zawiera także wskazówki pedagogiczne i formacyjne.
Książki do czytania z dziećmi
Przygody Piotrka i Uli
Książka jest zbiorem, inspirujących opowieści o rodzeństwie bliźniąt, Piotrka i Uli, i ich przygotowaniach do pierwszej spowiedzi i Pierwszej Komunii Świętej. Historie zostały skomponowane przez ks. Stanisława Klimaszewskiego MIC. Autor korzystał z takich dzieł, jak opowiadania Eriki Gösker, B. P. Mongoura i Wilhelma Hünermanna.
Lektura każdej z tych historii stanowi bezcenną pomoc dla dzieci, które przygotowują się do niezapomnianych chwil przyjęcia tych sakramentów po raz pierwszy w swoim życiu.
Biblia
Biblii chyba nikomu nie trzeba przedstawiać jednak warto włączyć czytanie Biblii do przygotowania do Wczesnej Komunii Świętej. Od rodziców zależy, czy będzie to Biblia dla dzieci, czy sięgną po oryginalny tekst Pisma Świętego
Jeśli natomiast szukasz ciekawie przedstawionych opowiadań biblijnych…
Niezwykła przygoda. Wyprawa do przeszłości
To książka, w której właśnie szóstka dzieci przygotowuje się do Wczesnej Pierwszej Komunii Świętej. Wraz z katechetką poznają one postacie ze Starego Testamentu. Widzą zerwanie owocu z drzewa poznania dobra i zła, płyną arką Noego, są świadkami otrzymania tablic z dziesięcioma przykazaniami…
Moc sakramentów
To książka o wszystkich siedmiu sakramentach, w tym tych dwóch, do których ma przystąpić dziecko, przygotowując się do sakramentu Eucharystii i sakramentu Pokuty. Bohaterowie opowieści – Małgosia i Pawełek – dowiadują się w niej sporo o tytułowej mocy sakramentów i łasce Bożej. Pod każdym opowiadaniem znajdują się pytania, które pomagają podsumować, czego dziecko dowiedziało się z treści i co z niej zrozumiało. Na końcu książki czeka natomiast rachunek sumienia dla dzieci.
Gdzie można przygotowywać dzieci do Wczesnej Komunii Świętej?
Jeśli temat Wczesnej Komunii tak bardzo Cię zachwycił, że chciałabyś dowiedzieć się jeszcze więcej lub spróbować, zapytaj w swojej lub w pobliskich parafiach. Być może Twój proboszcz organizuje przygotowanie do Wczesnej Komunii, jednak nie jest to mocno rozgłaszana sprawa. Jeśli jednak Twój proboszcz jeszcze nie organizuje takiego przygotowania, to pytając możesz położyć pierwszą cegiełkę pod to, że zadzieje się to w następnych latach. Potrzeba rodzi podaż i możliwości.